نور اولین شرط برای هر نوع ادراک بینایی است. در تاریکی مطلق نه فرم ها و نه رنگ ها دیده می شوند. این نور و بازتاب آن است که باعث می شود ما اشیا و محیط اطرافمان را ببینیم. نور علاوه بر کاربرد های فیزیکی دارای ارزش نمادین و روانشناختی نیز می باشد. لوکوربوزیه درباره نور چنین می گوید:" معماری بازی هنرمندانه دقیق و خیره کننده مجموعه ای از اجسام ساخته شده در زیر نور است. چشم های ما برای این آفریده شده اند که فرم ها را زیر نور ببینیم: این سایه روشن ها هستند که فرم ها را در مقابل ما برهنه می سازند. مکعب، مخروط، کره، استوانه و هرم اولین فرم هایی هستند که نور آنها را به ما عرضه می کند. تصاویر آنها ناب، ملموس و صریح هستند." برای مطالعه مقاله اصول طراحی معماری روی لینک کلیک کنید.
بین نورپردازی و پیچیدگی یک سبک ارتباط مستقیمی وجود دارد. هرچه نظام یک سبک پیچیده تر باشد نورپردازی اهمیت بیشتری پیدا می کند، یا به بیان دیگر اثر نورپردازی در نشان دادن ایده معماری بیشتر می باشد. ادراک بینایی یا دریافت پیام های تصویری تابع چهار عامل می باشد: 1- زمان: هنگامی که پیام به شبکیه می رسد. 2- جای جسم مورد مشاهده 3- شدت نور: کمی یا زیادی شدت نور هر دو ادراک بصری را محدود می کند. 4- رنگ: تشخیص رنگ تنها در محدوده خاصی از روشنایی امکان پذیر است.
شدت نور، مخصوصا نور طبیعی اگر وجود نداشته باشد نه محل جسم مشخص می شود نه رنگ آن. با تغییر نور ادراک ما از محیط و ساختمان، تغییر می کند. به علت تغییر دائمی نور طبیعی، انسان وابسته به جریان طبیعی زمان است. نور طبیعی برای ما قابلیت یک زمان سنج طبیعی را دارد که نور مصنوعی فاقد آن است. نمای خارجی یک ساختمان با روشنایی روز برای ما قابل تشخیص می شود. در نتیجه در طراحی معماری، طراحی نما، طراحی فرم، انتخاب متریال و... توجه به محل خورشید، برای استفاده از نور طبیعی بسیار حائز اهمیت می باشد.
برداشت از کتاب زیبایی شناسی در معماری، یورگ کورت گروتر، ترجمه دکتر جهانشاه پاکزاد
مقالات مشابه